ในทุกๆปี MIT Technology Review จะเลือกเอา 10 เทคโนโลยี 2023 ที่สำคัญที่สุดที่ปีมาอัปเดตให้กับพวกเราได้รู้ดีว่าเวลานี้โลกพัฒนาไปถึงไหนแล้ว มีเทคโนโลยีอะไรใหม่ๆ ออกมาบ้าง หรือเทคโนโลยีใด ที่กำลังเป็นกระแส เพราะว่าความเจริญของเทคโนโลยี ออกจะที่จะก่อให้เกิดผลเสียต่อการใช้ชีวิต ของเรามากพอควร
พวกเราจึงควรที่จะตามให้ทัน เพื่อดูว่ามีเทคโนโลยีใดบ้างที่พวกเรา ใช้ประโยชน์ในชีวิตประจำวัน ได้มากที่สุด หรือมีความเกี่ยวข้องจนถึงจำเป็นต้องติดตามอย่างสม่ำเสมอ ซึ่ง MIT Technology Review ก็ได้ให้เหตุผลมาด้วยว่า เหตุใดเทคโนโลยีทั้งหมดนี้จึงสำคัญ
CRISPR ตัดต่อยีน เพื่อควบคุมคอเลสเตอรอล
ในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา CRISPR (คริสเปอร์) ซึ่งเป็น gene-editing tool ถูกพัฒนาอย่างรวดเร็ว จากห้องปฏิบัติการทางวิทยาศาสตร์สู่คลินิก โดยเริ่มมาจาก การใช้รักษาเชิงทดลองสำหรับความผิดพลาดปกติทางพันธุกรรมที่หายาก แต่ในเวลานี้ CRISPR เริ่มเป็นที่แพร่หลายสู่การทดลองทางคลินิก สำหรับสภาวะทั่วไป กระทั่งถูกนำมาใช้รักษาโรค ที่พื้นฐานมากขึ้น อย่างเช่น การควบคุมภาวะคอเลสเตอรอลสูง รูปแบบใหม่ของ CRISPR กำลังเดินต่อไป
AI ที่สร้างรูปภาพขึ้นมา
ในปีที่ผ่านมา AI ได้รุกคืบไปสู่วงการศิลปะอย่างเต็มตัวเป็นที่เรียบร้อยแล้ว ผลที่ตามมาก็คือเกิดดราม่าต่างๆนานา เกี่ยวกับผลงานศิลป์ที่ AI สร้างขึ้น และที่ยืนของศิลปินที่เป็นมนุษย์ ทว่าปีนี้จะเป็นอีกปี ของศิลปิน AI ซึ่งเป็นโมเดลซอฟต์แวร์ ที่พัฒนาโดย Google, OpenAI และบริษัทอื่นๆ ในการสร้างงานศิลปะสุดน่าทึ่งตามคำสั่งเพียงแต่ไม่กี่คำสั่ง พูดง่ายๆก็คือ แค่คุณพิมพ์คำชี้แจงสั้นๆว่า ต้องการรูปภาพแบบไหน คุณจะได้รูปภาพตามที่คุณขอ ข้างในเวลาไม่กี่วินาที ทำให้ “จะไม่มีอะไรเหมือนอีกต่อไป”
การออกแบบชิป (chip) ที่เปลี่ยนแปลงทุกสิ่งอย่าง
เนื่องด้วยอุตสาหกรรมชิปกำลังมีความเคลื่อนไหวอย่างมาก จากที่ผ่านมา ผู้สร้างต้องซื้อลิขสิทธิ์สำหรับเพื่อการผลิตไมโครชิป จากบริษัทขนาดใหญ่แค่ไม่กี่เจ้า แต่ในเวลานี้มี open standard ตัวใหม่ที่ชื่อว่า RISC-V เข้ามาทำให้วงการ ออกแบบชิปเปลี่ยนไป ซึ่งทำให้ผู้สร้างไม่ต้องพึ่ง chip designers ที่มีเพียงแค่ไม่กี่เจ้า ในตลาดอีกต่อไป ทุกคนสร้างชิปได้ง่ายขึ้น ซึ่งจะมีบริษัท startup เป็นจำนวนมากที่กำลังตรวจความเป็นไปได้สำหรับการสร้างชิปขึ้นมาเอง
โดรนที่ใช้ทางการทหารในตลาดทั่วๆไป
เดิมที โดรนทางการทหารที่กองทัพใช้นั้นเป็นสิ่งที่ประเทศเล็กๆไม่สามารถเข้าถึงได้ เพราะมีราคาแพง และกฎหมายควบคุมการส่งออก ที่เคร่งครัด แต่ความรุ่งเรืองของเทคโนโลยีการติดต่อสื่อสารที่พัฒนาขึ้นมา ทำให้หลายบริษัท สามารถสร้างโดรนทำสงครามที่มีความซับซ้อนได้ในราคาที่ย่อมเยาลงมามาก อย่าง Bayraktar TB2 ของตุรเคีย และโดรนราคาถูกอื่นๆ ได้เปลี่ยนแปลงธรรมชาติ ของการศึกโดรนเสียแล้ว
เทรนด์ เทคโนโลยี มาแรงปี2023
การจ่ายยาทำแท้ง ผ่านระบบแพทย์ระยะไกล (telemedicine)
ด้วยเหตุว่าศาลสูงสุดอเมริกาได้วินิจฉัยว่า เมืองต่างๆ สามารถออกกฎหมายต่อต้านการทำแท้งได้ เมื่อเดือนมิถุนายน 2022 ทำให้กระบวนการทำแท้ง ไม่ใช่สิทธิตามรัฐธรรมนูญ ในอเมริกาอีกต่อไป หลายรัฐในอเมริกาแบนสถานพยาบาลทำแท้ง ผู้หญิงจำนวนมาก ไม่สามารถเข้าถึงการทำแท้งได้ ผู้ที่ต้องการทำแท้งจึงจำเป็นต้อง “หาหมอ” ผ่านวิดีโอคอล เพราะฉะนั้น ผู้ให้บริการด้านของสุขภาพ และบริษัท startup ก็เลยหันมาใช้ telehealth เพื่อสั่งจ่ายยาและจัดส่งยาข้ามรัฐเพื่อช่วยทำให้ผู้คนทำแท้ง ได้อย่างปลอดภัยที่บ้าน
อวัยวะตามสั่ง
ในแต่ละวัน จะมีคนป่วยเฉลี่ย 17 คนภายในสหรัฐฯท่จำต้องเสียชีวิตลงะหว่างคอยการปลูกถ่ายอวัยวะ เพราะเหตุว่าไม่มีอวัยวะให้เปลี่ยน แต่คนเหล่านี้บางทีอาจจะรอด รวมถึงผู้อื่นก็จะได้รับการช่วยเหลือจากเทคโนโลยีเดี๋ยวนี้ ที่ทำให้มีอวัยวะที่แข็งแรงคอยให้เปลี่ยน ซึ่งมันอาจมีอยู่อย่าง ไม่จำกัดด้วย เพราะว่านักวิทยาศาสตร์ สามารถปลูกถ่ายอวัยวะจากหมูที่ได้รับการตัดต่อกรรมพันธุ์ รวมถึงการสร้างปอดด้วย 3D-printing โดยใช้เซลล์ของคนเจ็บเองเป็นหมึกพิมพ์
รถ EV ที่มาแรงจนขวางไม่ได้
ในที่สุด รถยนต์พลังงานไฟฟ้าก็เปลี่ยนเป็นตัวเลือกให้กับโลกใบนี้เสียที ทุกวันนี้ รถ EV ได้รับความนิยมชมชอบแพร่หลาย มากขึ้น ด้วยเหตุว่าแบตเตอรี่รถมีราคาที่ถูกลง และรัฐบาลในหลายประเทศ ได้ผ่านกฎการปล่อยมลพิษ บัญญัติกฎหมายที่เอาจริงเอาจังขึ้น ในเรื่องของการควบคุมรถที่ใช้น้ำมัน ส่วนผู้ผลิตรถยนต์รายใหญ่หลายรายก็ได้ออกมาให้คำมั่น ประกาศออกสื่อว่าจะมุ่งผลิตรถยนต์กระแสไฟฟ้าทั้งหมด และเร็วนี้ๆนี้ ลูกค้าทุกหนทุกแห่ง ก็จะมีเหตุผลดีๆมากมาย สำหรับเพื่อการเลือกซื้อรถยนต์พลังงานไฟฟ้ามากกว่าที่จะไม่ยอมรับ
เทคโนโลยี 2023 ใช้ในการศึกษาค้นคว้า
กล้องโทรทรรศน์อวกาศ James Webb
กล้องส่องทางไกลอวกาศ James Webb ถูกผลิตขึ้นมาเพื่อสืบทอดภารกิจของกล้องกล้องส่องทางไกลอวกาศ Hubble สำหรับเพื่อการสำรวจเอกภพ มันถูกส่งออกไปถ่ายภาพในอวกาศเมื่อสิ้นปี 2021 อย่างไรก็ดีแล้ว ภาพจักรวาลอันไกลโพ้นที่ถ่ายได้โดยกล้องโทรทรรศน์อวกาศตัวนี้นั้นน่าทึ่งตกตะลึงมาก และมันก็ส่งภาพรูปแบบนี้กลับมายังโลกมากมาย กลายเป็นว่ากล้องโทรทรรศน์อวกาศ ที่ทรงอำนาจที่สุดในโลก ตัวนี้ทำให้การศึกษาและทำการค้นพบใหม่ๆ เกิดขึ้นอย่างรวดเร็วทันใจพอๆ กับที่นักวิทยาศาสตร์สามารถวิเคราะห์ข้อมูล ที่ได้จากภาพมากมายนั้น นี่คือการเริ่มต้นศักราชใหม่ ของวงการดาราศาสตร์
การวิเคราะห์ DNA ยุคดึกดำบรรรพ์
เมื่อก่อน การจะหาลำดับจีโนม จะต้องมีกระดูกหรือฟันของคนในยุคนั้น แต่ตอนนี้ มีอุปกรณ์หาลำดับจีโนมยุคใหม่ที่ละเอียดมากพอ ที่จะวิเคราะห์ และช่วยให้พวกเราอ่าน DNA ของคนเราที่โบราณมากๆได้ โดยใช้แค่ตัวอย่างเป็นดินที่มนุษย์ยุคดึกดำบรรพ์เคยฉี่ใส่ ทำให้การศึกษาเล่าเรียนร่องรอย ของผู้คนที่เคยอาศัยอยู่เมื่อนานมาแล้ว ทำได้ง่ายขึ้น เปิดเผยให้โลกเห็นว่าพวกเขาใคร และเหตุใดโลกสมัยนั้นจึงเป็นเช่นนั้น ยิ่งไปกว่านี้ยังช่วยให้นักวิทยาศาสตร์เข้าใจชีวิตของคนเราทั่วไปที่มีชีวิตอยู่ในยุคนั้น ไม่ใช่แค่ชีวิตของมนุษย์ที่สามารถจ่ายเงิน ค่าฝังศพอย่างประณีตและวิจิตรบรรจงได้เท่านั้น
รีไซเคิลแบตเตอรี่
เมื่อรถ EV มีจำนวนมากขึ้น ทำให้ความต้องการแบตเตอรี่ ก็มากขึ้นด้วยเหมือนกัน ทำให้หลายบริษัทกำลังสร้างโรงงาน ที่จะนำแบตเตอรี่เก่ามา รีไซเคิล เรียกคืนลิเธียม นิกเกิล และโคบอลต์ แล้วหลังจากนั้นก็ป้อนโลหะกลุ่มนี้กลับไปยังผู้ผลิตแบตเตอรี่ lithium-ion รีไซเคิลมีความจำเป็นในแง่ของการตัดวงจรการทิ้งแบตเตอรี่ ในปริมาณที่มากขึ้นเรื่อยๆ แบตเตอรี่ควรต้องไม่จบลงที่การฝังกลบ เพราะว่ามันอาจเป็นแหล่งโลหะที่จำเป็นอย่างมาก สำหรับในการจ่ายพลังงานให้กับรถ EV ในอนาคต แนวทางแบบนี้จะมีผลให้ทุนแบตเตอรี่ถูกลงกว่าเดิม อีกทั้งยังลดขยะอันตรายลงได้อีกด้วย